โรคหัวใจและหลอดเลือด เป็นหนึ่งในสามของสาเหตุการเสียชีวิตของประชากรโลก และในประเทศไทยโรคระบบหัวใจและหลอดเลือดก็เป็นสาเหตุการเสียชีวิตลำดับต้นๆ เช่นกัน ในแต่ละปีมีคนไทยเสียชีวิตจากโรคนี้ถึง 54,530 รายและมีแนวโน้มสูงขึ้นในทุกๆปี โดยสาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากปัจจัยเสี่ยงหลายอย่างร่วมกัน เช่น การสูบบุหรี่ การรับประทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพที่ส่งผลให้เกิดโรคอ้วนและโรคอื่นๆตามมา เป็นต้น
อย่างไรก็ตามปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญของโรคหัวใจและหลอดเลือดสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ ประเภทที่หนึ่ง ปัจจัยเสี่ยงที่ปรับเปลี่ยนไม่ได้ เช่น อายุ เพศ ประวัติครอบครัว เชื้อชาติ เป็นต้น ประเภทที่สอง ปัจจัยที่ปรับเปลี่ยนได้ เช่น ความดันโลหิตสูง ระดับไขมันชนิดโคเลสเตอรอลสูง ระดับน้ำตาลในเลือดสูง ภาวะอ้วน หรือการสูบบุหรี่ เป็นต้น ดังนั้นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อช่วยลดความเสี่ยงจากปัจจัยที่สอง (ปัจจัยที่ปรับเปลี่ยนได้) ก็จะสามารถช่วยให้หัวใจมีสุขภาพแข็งแรงขึ้นได้ โดยสามารถทำได้ดังนี้
1. เลือกกินอาหารที่เป็นประโยชน์ เราสามารถเลือกกินอาหารที่ดีต่อสุขภาพหัวใจ โดย เลือกกินอาหารทีมีเส้นใย (Fiber) สูง เช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี พืชตระกูลถั่ว ที่สำคัญงดการกินอาหารที่มีรสเค็ม หวาน และมัน มากเกินไป
2. ควบคุมน้ำหนักและออกกำลังกายเป็นประจำทุกวัน หรือสัปดาห์ละ 3 - 5 วันๆอย่างน้อย 30 นาที เพื่อช่วยให้ความดันโลหิต ระดับคอเลสเตอรอล ไขมันในเลือดดีขึ้น และสำหรับผู้ที่ไม่เคยเริ่มต้นออกกกำลังกาย อาจจะเริ่มจากการเคลื่อนไหวร่างกายจากกิจวัตรประจำวัน เช่น เปลี่ยนจากการขึ้นลิฟท์เป็นขึ้นบันได การฝึกเดินเร็ว การทำสวนเล็กๆ น้อยๆ เป็นต้น
3. หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และการดื่มแอลกอฮอล์: เนื่องจากการสูบบุหรี่ทำให้หัวใจทำงานหนักขึ้น ส่งผลให้หลอดเลือดที่จะไปเลี้ยงหัวใจตีบได้ และในควันบุหรี่ยังมีสารพิษอีกหลายชนิดที่เป็นอันตรายต่อหลอดเลือดหัวใจ ส่วนการดื่มแอลกอฮอล์ทำให้เกิดผลเสียต่อกล้ามเนื้อหัวใจโดยตรง จากพิษของส่วนผสมของแอลกอฮอล์ เช่น โคบอลต์ ตะกั่ว เป็นต้น
4. ตรวจสุขภาพปีละ 1 ครั้ง: เพื่อเช็คความสมบูรณ์และความแข็งแรงของหัวใจ และตรวจเช็คระดับความดันโลหิตและน้ำตาลในเลือดเพื่อควบคุมให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
ปัจจุบันการดำเนินชีวิตที่เร่งรีบอาจจะทำให้เกิดการละเลยในการดูแลตัวเอง แต่เพื่อการมีหัวใจที่แข็งแรงต่อการมีชีวิตที่ยืนยาวเป็นสิ่งที่สำคัญ ดังนั้นการปรับพฤติกรรมเพื่อลดความเสี่ยงจากปัจจัยที่ปรับเปลี่ยนได้ ถือเป็นหนึ่งในการสร้างของขวัญที่ยิ่งใหญ่ให้กับหัวใจของตัวคุณเอง
