สื่อความรู้อิเล็กทรอนิกส์ อบจ.อย.

 

วันมาฆบูชา ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 เป็นวันสำคัญในพระพุทธศาสนา พุทธศาสนิกชนทั้งหลายถือว่าเป็นวันสำคัญวันหนึ่งในรอบปี เพราะเป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงวางรากฐานพระพุทธศาสนา คือ เป็นวันที่พระพุทธองค์ประทานโอวาทปาติโมกข์ในที่ประชุมพระสาวก ซึ่งประกอบด้วยองค์ 4 ที่เรียกว่า จาตุรงคสันนิบาต แล้วส่งพระสาวกเหล่านั้นไปประกาศพระศาสนา คือ สอนศีลธรรมแก่ประชาชนตามแว่นแคว้นต่าง ๆ

คำว่า “จาตุรงคสันนิบาต” แปลว่า การประชุมพร้อมด้วยองค์ 4 ได้แก่

1. พระสงฆ์ที่มาประชุมวันนั้นล้วนเป็นเอหิภิกขุ คือ ได้รับอุปสมบทโดยตรงจากพระพุทธเจ้า

2. พระสงฆ์เหล่านั้นเป็นพระอรหันต์ทั้งสิ้น

3. พระสงฆ์ที่ประชุมวันนั้นมีจำนวนถึง 1,250 องค์ มาประชุมกันโดยมิได้นัดหมาย (เป็นพระที่เคยเป็นชฎิลมาก่อน 1,000 องค์ พระที่เคยเป็นปริพาชกมาก่อน 250 องค์)

4. วันนั้นดวงจันทร์เสวยมาฆฤกษ์เต็มบริบูรณ์ การประชุมครั้งสำคัญที่สุดในสมัยพุทธกาล ที่เรียกว่า จาตุรงคสันนิบาตนี้ได้มีขึ้น ณ เวฬุวันมหาวิหาร ใกล้กรุงราชคฤห์ ซึ่งเป็นนครหลวงของแคว้นมคธ ในเวลาบ่ายของวันเพ็ญ เดือน 3 ในปีแรกที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ คือ หลังจากวันตรัสรู้ได้ 9 เดือน การประชุมเช่นนี้มีครั้งเดียวและเป็นการประชุมครั้งสำคัญที่สุด เพราะพระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมโอวาทปาติโมกข์ในที่ประชุมนี้

คำว่า “โอวาทปาติโมกข์”

แปลว่า โอวาทที่เป็นประธานหรือคำสอนที่เป็นหลักใหญ่เป็นชื่อหัวข้อธรรม อันเป็นหลักสำคัญของพระพุทธศาสนา จึงเรียกโอวาทปาติโมกข์นี้ว่า เป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา เพราะพระพุทธเจ้าทรงย่นย่อคำสอนในพระพุทธศาสนาทั้งหมดลงในโอวาทปาติโมกข์นี้ และเพราะเหตุนี้นักปราชญ์จึงได้ยกย่องโอวาทปาติโมกข์ว่าเป็นอุตตมอุเทศ คือ เป็นภาษิตนิพนธ์พิเศษไม่มีภาษิตอื่นยิ่งขึ้นไปกว่า